U bent gepensioneerd, of u wordt ouder.
U voelt zich soms eenzaam, u mist sociale contacten, uw dagen voelen leeg aan.
U vraagt zich af hoe u opnieuw verbinding kunt maken met anderen, hoe u weer een ruimte voor gesprek en uitwisseling kunt vinden.
U wilt begrijpen hoe steungroepen of groepstherapie u zouden kunnen helpen.
Dan is dit artikel voor u.
Ik herinner me een dame die ik ooit in de wachtkamer ontmoette. Ze vertrouwde me zachtjes toe: “De dagen zijn lang, vooral als er niemand is om ze aan te vertellen.”
Die zin is me bijgebleven. Ze zegt alles: de leegte, het gebrek aan contact, het gevoel langzaam uit het zicht van anderen te verdwijnen.
Sociale isolatie bij ouderen is een heel reëel probleem.
Volgens de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) ervaart één op de drie ouderen eenzaamheid of verlies van sociale verbondenheid.
Toch wordt er weinig over gesproken. Het is een stil, onzichtbaar… maar diepgaand fenomeen.
Deze begrippen worden vaak door elkaar gehaald:
Met het ouder worden sluipt isolatie er vaak geleidelijk in:
Vaak hoor ik: “Ik wil niemand tot last zijn.”
En toch… heeft iedereen het recht om er volledig te zijn.
Het is niet “gewoon” verdrietig. Het is gevaarlijk.
De meest voorkomende effecten zijn:
Een systematische review uitgevoerd door Kuiper et al. (2021) aan het Amsterdam University Medical Center(Nederland), gepubliceerd in het Journal of Internal Medicine, analyseerde 39 studies over de impact van sociale isolatie bij ouderen.
Daaruit blijkt dat isolatie het risico op dementie met 50% verhoogt.
Een systematische review is een grondige analyse van veel studies, die sterke conclusies mogelijk maakt.
Kortom: isolatie beïnvloedt niet alleen de stemming, het tast ook het geheugen en de hersenfunctie aan.
Gelukkig zijn er ruimtes waar men opnieuw verbinding kan maken, zonder druk.
Er bestaan twee soorten groepen:
Beide benaderingen zijn complementair:
De ene helpt bij diepgaand persoonlijk werk, de andere bij het doorbreken van isolatie en je minder alleen voelen.
Wetenschappelijke studies tonen aan dat deze groepen echte voordelen bieden voor ouderen.
Een systematische review uitgevoerd door Cattan et al. (2005) aan de Newcastle University (VK), gepubliceerd in Health Promotion International, onderzocht de effectiviteit van groepsinterventies voor geïsoleerde ouderen.
De resultaten tonen aan dat deze interventies helpen om:
Daarnaast toonden Haslam et al. (2014) van de University of Queensland (Australië), in Social Science & Medicine, aan dat deelname aan groepen het gevoel van sociale identiteit versterkt, een sleutelfactor voor het welzijn van ouderen.
Stel je een wat gereserveerde man voor. Hij zit stil aan de rand van de kring, zegt niets.
Toch komt hij week na week terug. En op een dag zegt hij zachtjes:
“Ik denk dat het me goed doet, gewoon om jullie te horen.”
Blikken kruisen elkaar, glimlachen verschijnen. Niets spectaculairs.
Maar op dat moment is er iets veranderd.
Begin rustig: een telefoontje, een eerste proefbijeenkomst. Het is geen verplichting.
Durf de stap te zetten: soms is het moedigste wat u kunt doen, het gewoon proberen.
Onthoud: u hoort erbij. Uw woorden, uw stiltes, uw aanwezigheid doen ertoe.
Bij Healing Together geloven we diep dat menselijke verbinding op elke leeftijd van vitaal belang is.
We zetten in de kijker:
U hoeft niet alles uit te leggen. U mag gewoon komen zoals u bent, dat is voldoende.
U kunt nu de beschikbare groepen op onze website bekijken.
En als het nu nog niet het moment is, kunt u zich inschrijven voor onze nieuwsbrief om op de hoogte te blijven van nieuwe groepen.
Naast de groepen die we bij Healing Together voorstellen, zijn er in België ook openbare netwerken voor geestelijke gezondheidszorg, toegankelijk voor iedereen.
Maar wat is een “netwerk”?
Een geestelijke gezondheidszorgnetwerk is geen enkel centrum. Het is een samenwerking van professionals en diensten (psychologen, maatschappelijk werkers, verpleegkundigen, begeleiders van praatgroepen, enz.) die in uw regio samenwerken om mensen met psychische problemen en hun naasten te ondersteunen.
U kunt er terecht voor:
Goed nieuws: u kunt contact opnemen zonder doktersvoorschrift, ook als u nog niet precies weet welke vorm van hulp u zoekt. Ze zijn er om naar u te luisteren en u te begeleiden.
Hier zijn de “107” netwerken voor geestelijke gezondheid die u in België kunnen ondersteunen:
💡 Klik op de namen om naar de websites te gaan.
Bijvoorbeeld: PsyBru is een netwerk voor geestelijke gezondheid in Brussel. Het brengt mensen in contact met lokale professionals en diensten die psychologische ondersteuning, therapie en crisisinterventie bieden.
Hier is een kaart van de netwerken voor geestelijke gezondheid in België.
U kunt uw regio vinden en de beschikbare hulp in uw omgeving ontdekken.
De kaart die hier gedeeld wordt, komt van de referentiesite psy107.be, die officiële informatie over de netwerken voor geestelijke gezondheid in Franstalig België bundelt.
Naast de 107-netwerken zijn er nog andere aanvullende platformen die je kunnen helpen om praat- en ondersteuningsruimtes te vinden.
Brussels Platform voor Geestelijke Gezondheid (PBSM)
Als je in Brussel woont, kun je het Brussels Platform voor Geestelijke Gezondheid verkennen.
Dit regionale platform biedt een overzicht van een breed scala aan diensten in de geestelijke gezondheidszorg en benadrukt:
Het is een waardevolle bron om lokale initiatieven, innovatieve projecten en groepsgerichte ondersteuning in de Brusselse regio te ontdekken.
PBSM fungeert als een coördinatie- en informatieplatform voor alles wat er gebeurt op het gebied van geestelijke gezondheid in Brussel.
Daarnaast kun je ook Kalima ontdekken, een platform gewijd aan praatcirkels, toegankelijk online of fysiek.
Kalima biedt:
Het is een aanvullende bron waarmee je op een preventieve en zorgzame manier ondersteunende praatruimtes kunt vinden.
De praatcirkels van Kalima zijn geschikt voor iedereen die op zoek is naar verbinding, delen, of die een therapeutisch traject wil aanvullen.
Ouder worden betekent niet verdwijnen.
Niet voor anderen, en ook niet voor uzelf.
Deelnemen aan een steungroep of een groepstherapie is veel meer dan enkel een ruimte om te praten.
Het is het weven van nieuwe banden, het vinden van een nieuw ritme, het voeden van uw zelfbeeld, het versterken van uw mentale gezondheid.
Onderzoek toont aan: dit zijn krachtige middelen om de effecten van isolatie tegen te gaan en weer een gevoel van erbij horen te vinden.
En het is daarvoor nooit te laat.
Of u nu kiest voor een groep via Healing Together of een ruimte binnen uw lokaal netwerk, het belangrijkste is dat u die eerste stap zet, uw eigen stap, op uw eigen tempo.
💛 “Soms is er maar één blik, een luisterend oor of een uitgestoken hand nodig… om opnieuw te voelen dat je deel uitmaakt van de wereld. Verbinding maken is al een begin van herstel.” 💛
Apolline, van Healing Together
